กรรมวิธีการทอผ้านั้น เป็นสิ่งเชื่อมโยงระหว่างชาวบ้านกับความเชื่อ จิตวิญญาณ ศาสนาและความสัมพันธ์กับธรรมชาติ นอกจากนี้ ช่างทอล้านนา นิยมทอผ้า เช่น จากฝ้าย สำหรับเครื่องใช้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน แต่ในขณะที่ผ้าไหมจะนำมาใช้สำหรับเสื้อผ้าในวาระโอกาสพิเศษและในพิธีการต่างๆ
การขุดค้นพบเศษผ้าฝ้าย ผ้าไหมและปอกระเจาที่บริเวณบ้านเชียง (ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย) ชี้ให้เห็นว่า วัฒนธรรมการทอผ้าล้านนามีมานานกว่า 700 ปีก่อนคริสตกาล นอกจากนี้ ยังมีการบันทึกวัฒนธรรมการทอผ้าล้านนาในอดีต สามารถพบเห็นบนภาพจิตรกรรมโบราณในวิหารลายคำของวัดพระสิงห์และวิหารของวัดบวกครกหลวง
อ่านต่อ
ก่อนหน้า
การที่ชาวยุโรปพบว่า ไหมไทยมีคุณภาพ มีการปลูกต้นหม่อนและการเลี้ยงตัวไหมที่เหมาะสม ส่งผลให้การผ้าทอแบบล้านนาเป็นที่ยอมรับทั่วโลกกว่า 4 ศตวรรษ กลายเป็นเสน่ห์ให้แก่ผ้าทอล้านนา โดยจะเน้นการตัดเย็บแบบไร้รอยต่อ ทอเต็มผืน และไม่ใช้เครื่องจักร ซึ่งต่างจากผ้าของชาวตะวันตก ช่างทอล้านนาจะทอผ้าผืนยาวกว่า 40 นิ้ว แล้วพับหรือจับจีบให้กลายเป็น”ผ้านุ่ง” หรือ “ผ้าสไบ” และคาดเข็มขัดเงินลวดลายประณีตสวยงาม ทุกวันนี้ ชาวกระเหรี่ยง ยังคงไว้ซึ่งการทอผ้าแบบดั้งเดิม ที่เรียกว่า”ห้างหลัง” หรือ “กี่เอว” ซึ่งโครงสร้างส่วนใหญ่ก็คือด้ายที่ใช้ทอ มีไม้ทำหน้าที่คล้ายฟืม และมีแผ่นรองด้านหลัง และคานที่ด้านหน้าและเมื่อจะเริ่มทอผ้า ก็ผูกปลายกี่ไว้กับเสาเรือน หรือที่ไหนก็ได้ ปลายอีกด้านก็มาผูกเข้ากับเอว
อ่านต่อ
การที่ชาวยุโรปพบว่า ไหมไทยมีคุณภาพ มีการปลูกต้นหม่อนและการเลี้ยงตัวไหมที่เหมาะสม ส่งผลให้การผ้าทอแบบล้านนาเป็นที่ยอมรับทั่วโลกกว่า 4 ศตวรรษ กลายเป็นเสน่ห์ให้แก่ผ้าทอล้านนา โดยจะเน้นการตัดเย็บแบบไร้รอยต่อ ทอเต็มผืน และไม่ใช้เครื่องจักร ซึ่งต่างจากผ้าของชาวตะวันตก ช่างทอล้านนาจะทอผ้าผืนยาวกว่า 40 นิ้ว แล้วพับหรือจับจีบให้กลายเป็น”ผ้านุ่ง” หรือ “ผ้าสไบ” และคาดเข็มขัดเงินลวดลายประณีตสวยงาม ทุกวันนี้ ชาวกระเหรี่ยง ยังคงไว้ซึ่งการทอผ้าแบบดั้งเดิม ที่เรียกว่า”ห้างหลัง” หรือ “กี่เอว” ซึ่งโครงสร้างส่วนใหญ่ก็คือด้ายที่ใช้ทอ มีไม้ทำหน้าที่คล้ายฟืม และมีแผ่นรองด้านหลัง และคานที่ด้านหน้าและเมื่อจะเริ่มทอผ้า ก็ผูกปลายกี่ไว้กับเสาเรือน หรือที่ไหนก็ได้ ปลายอีกด้านก็มาผูกเข้ากับเอว
อ่านต่อ
ก่อนหน้า
ในปัจจุบัน กี่ที่ไม่ต้องใช้กระสวย ถูกนำมาประยุกต์ใช้ อุปกรณ์ชนิดใหม่นี้ ช่วยให้ช่างฝีมือทอผ้าตามเทรนตะวันตก และสามารถทอผ้าพันคอทอมือ เสื้อผ้าและเครื่องผ้าตกแต่งอื่นได้เช่นกัน มี 3 ชนเผ่าที่สำคัญต่อการผ้าของล้านนา ได้แก่ ไทยยวน ลาว ไทลื้อ โดยแต่ละชนเผ่าจะสวมใส่เสื้อผ้าที่มีเอกลักษณ์แตกต่างกันออกไป ทำให้สามารถจำแนกเป็นหมู่บ้าน แต่ละตระกูล หรือเรื่องราวของช่างทอที่มีความคิดสร้างสรรค์เหล่านี้nd the Tai Lue, each of which wear a distinctive style of garment, often a way of determining village, clan, area, or a prominent weaver’s creative agenda.
อ่านต่อ
ในปัจจุบัน กี่ที่ไม่ต้องใช้กระสวย ถูกนำมาประยุกต์ใช้ อุปกรณ์ชนิดใหม่นี้ ช่วยให้ช่างฝีมือทอผ้าตามเทรนตะวันตก และสามารถทอผ้าพันคอทอมือ เสื้อผ้าและเครื่องผ้าตกแต่งอื่นได้เช่นกัน มี 3 ชนเผ่าที่สำคัญต่อการผ้าของล้านนา ได้แก่ ไทยยวน ลาว ไทลื้อ โดยแต่ละชนเผ่าจะสวมใส่เสื้อผ้าที่มีเอกลักษณ์แตกต่างกันออกไป ทำให้สามารถจำแนกเป็นหมู่บ้าน แต่ละตระกูล หรือเรื่องราวของช่างทอที่มีความคิดสร้างสรรค์เหล่านี้nd the Tai Lue, each of which wear a distinctive style of garment, often a way of determining village, clan, area, or a prominent weaver’s creative agenda.
อ่านต่อ
ก่อนหน้า
ความหลากหลายของการออกแบบผ้าทอล้านนา ในแง่ของการจัดวางองค์ประกอบ แนวทางและวิธีการทอนั้น เกิดจากความแตกต่างทางเชื้อชาติ ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มชาวเขาเผ่าต่างๆ เช่น แม้วที่ดอยสุเทพ ปะหล่อง เป็นต้น ช่างทอล้านนาโดยเฉพาะช่างผู้หญิงจะต้องมีความสามารถในการทอผ้าเทคนิคต่างๆ ให้ได้ เช่น ทอมัดหมี่ ทอด้ายพุ่งหรือพุ่งด้ายเสริม ทอยกดอกหรือตีนจก อดีตมีความเชื่อทางล้านนาที่ว่า ถ้าผู้หญิงไม่สามารถทอผ้านุ่งและผ้าโสร่งสำหรับตนเองและสามีได้ ผู้หญิงคนนั้นไม่เหมาะสมที่จะแต่งงาน
อ่านต่อ
ความหลากหลายของการออกแบบผ้าทอล้านนา ในแง่ของการจัดวางองค์ประกอบ แนวทางและวิธีการทอนั้น เกิดจากความแตกต่างทางเชื้อชาติ ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มชาวเขาเผ่าต่างๆ เช่น แม้วที่ดอยสุเทพ ปะหล่อง เป็นต้น ช่างทอล้านนาโดยเฉพาะช่างผู้หญิงจะต้องมีความสามารถในการทอผ้าเทคนิคต่างๆ ให้ได้ เช่น ทอมัดหมี่ ทอด้ายพุ่งหรือพุ่งด้ายเสริม ทอยกดอกหรือตีนจก อดีตมีความเชื่อทางล้านนาที่ว่า ถ้าผู้หญิงไม่สามารถทอผ้านุ่งและผ้าโสร่งสำหรับตนเองและสามีได้ ผู้หญิงคนนั้นไม่เหมาะสมที่จะแต่งงาน
อ่านต่อ
ก่อนหน้า
เครื่องแต่งกายในยุคปัจจุบัน ผสมผสานระหว่างล้านนาดั้งเดิมและสมัยใหม่ โดยถักทอเป็นลวดลายที่หรูหราสวยงามและปักลายยันตราอันประณีตสวยงาม ลายยันตราทั่วไปมักจะเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัดตันตระและนาคถือว่ามีอิทธิพลอย่างมากต่อความเชื่อของช่างทอ ทุกวันนี้วัฒนธรรมล้านนายังมีปรากฏให้เห็น เช่น การสวมเสื้อหม้อฮ่อมในวันศุกร์ ผู้สูงอายุในแถบชนบทนิยมใส่เสื้อสีซีดกว่าเหล่าหนุ่มสาวที่จะใส่เสื้อสีสดใสและตกแต่งลวดลายสวยงาม นอกจากนั้น สีและลวดลายถือว่าเป็นหัวใจหลักของผ้าทอล้านนา แต่เดิมสีย้อมสามารถสกัดได้จากพืชและสมุนไพรท้องถิ่น สีย้อมจากธรรมชาตินั้น ประกอบด้วย สีแดงที่ได้จากครั่ง สีน้ำตาลจากต้นแดง สีส้มจากผลชาด สีเหลืองจากขนุน สีเขียวได้จากใบสมอ และสีน้ำเงินได้จากคราม
เครื่องแต่งกายในยุคปัจจุบัน ผสมผสานระหว่างล้านนาดั้งเดิมและสมัยใหม่ โดยถักทอเป็นลวดลายที่หรูหราสวยงามและปักลายยันตราอันประณีตสวยงาม ลายยันตราทั่วไปมักจะเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัดตันตระและนาคถือว่ามีอิทธิพลอย่างมากต่อความเชื่อของช่างทอ ทุกวันนี้วัฒนธรรมล้านนายังมีปรากฏให้เห็น เช่น การสวมเสื้อหม้อฮ่อมในวันศุกร์ ผู้สูงอายุในแถบชนบทนิยมใส่เสื้อสีซีดกว่าเหล่าหนุ่มสาวที่จะใส่เสื้อสีสดใสและตกแต่งลวดลายสวยงาม นอกจากนั้น สีและลวดลายถือว่าเป็นหัวใจหลักของผ้าทอล้านนา แต่เดิมสีย้อมสามารถสกัดได้จากพืชและสมุนไพรท้องถิ่น สีย้อมจากธรรมชาตินั้น ประกอบด้วย สีแดงที่ได้จากครั่ง สีน้ำตาลจากต้นแดง สีส้มจากผลชาด สีเหลืองจากขนุน สีเขียวได้จากใบสมอ และสีน้ำเงินได้จากคราม
